වමනකාරක ද්‍රව්‍යයෝ 1


1.  කුකුරුමාන්ගෙඩි, කෙළිඳ, ජීමුත2, තිත්තලබු, ධාමාර්ගව3, කෘතවේධන4, අබ, වළඟසාල්, තිප්පිලි, කරඳ, රටතෝර,  කොබෝලීල, ලෝලු , නිඹ, අමුක්කරා, වේතස, බඳුවද,  එළවදකහ, ශණපුෂ්ප, කෙම්වැල්, වදකහ, ගොන්කැකිරි, රත්නිටුල්, යන මේවා වමනකාරක ද්‍රව්‍යය යෝ වෙත්. මේවා අතුරින් කොබෝලීල වලට පෙරටු කොට කියූ ද්‍රව්‍ය‍වල ගෙඩි ද, කොබෝලීල ආදි කොට ඇති සෙසු ද්‍රව්‍ය වල මුල්ද වමනය කරවීම උදෙසා යොදන්නේය.
 විරේචන ද්‍රව්‍යයයෝ
2.   අරුණුවන් තිරැස්සවාලු , කළුතිරැස්සවාලු, කුඩා දැත්ත, මහදැත්ත, සප්තලා, ශංඛිනි, මැඩහඟු, සුදුමල් ඇති ගොන්කැකිරි, වෘද්ධදාර, දළුක්, රන්කිරිගොකටු, රත්නිටුල්, සැබෝ, කුසතණ, වැලුප්, පට්ටිකා ලොත්, කුඩුවෙළඟ, පටෝල මුල්, පළොල්, පුවක්, අරළු, නෙල්ලි, බුළු, ඇවරිය, ඇසළ, එරඬු, කුණුකරඳ, මහාවෘක්ෂ5, රුක්අත්තන, වරා, දුහුදු යන මොහු විරේචන ද්ර ව්යපයෝ වෙත්. මේවා අතරින් පට්ටිකා ලොත් වල සිට පළොල් දක්වා කියන ලද ද්‍රව්‍ය වල පොතුද, කුඩුවෙළඟවල සුණුද, පුවක්වල සිට  එරඬු දක්වා කී ද්රුව්යහවල ගෙඩිද, කුණුකරඳ, ඇසළ යන දෙවර්ගයේ කොළද, ඉතිරි ද්‍රව්‍ය වල කිරිද විරේචනය සඳහා යොදන්නේය.
 වමන - විරේචන ද්‍රව්‍ය
3.  කෝශාතකී6, සප්තලා, ශංඛීනි, දේවදාලි7, කරවිල, යන මේවා වමන- විරේචන යන දෙකම සිදු කරන ද්‍රව්‍ය‍යෝ යි. ඒ සඳහා මේවායේ ස්වරස යොදන්නේය.
 ශිරෝවිරේචන ද්‍රව්‍යයෝ
4.  තිප්පිලි, වළඟසාල්, කරල්හැබ, මුරුංගා, එළඅබ, මහරි, ගම්මිරිස්, කනේරු, කෙම්වැල්, කටරොළු, කිණීහිරි, වදකහ, දුහුදු, කරඳ, වරා, එළවරා, සුදුළූණු, අතිවිඩයම්, ඉඟුරු, තලිස්පතුරු, තමාලපත්ර,, මදුරුතලා, අර්ජක, ඉංගුදි, මැඩහඟු, ලප්නාරං, රතුමුරුංගා, මොර, දෑසමන්, හල්, තල්, මීගස්, ලාකඩ, පෙරුංකායම්, සවිඳලුණු, මද්යු, ගොමදිය, ගෝමුත්රය, යන මොහු ශිරෝවිරේචන ද්‍රව්‍යයෝ වෙති.මේවා අතුරෙන් කනේරු වලට මුලින් කී ද්‍රව්‍ය වල ගෙඩිද, කනේරු වල සිට වරා අවසන් කොට කියූ ද්‍රව්‍ය  වල මුල්ද, එළවරා වලසිට ඉඟුරු අවසන් කොට කී ද්‍රව්‍ය,වල අලද, තලිස්පතුරු වල සිට අර්ජක, අවසන් කොට කියනද ද්‍රව්‍ය වල කොළද, ඉංගුධී - මේෂශෘංගී යන දෙවර්ගයේ පොතුද, ලප්නාරං, රතු මුරුංගා,මොර,- දෑසමන්, යන මේවායේ මල් ද,  හල්-තල්- මීගස් යන මේවා‍යේ හරද, පෙරුංකායම් - ලාකඩ දෙවර්ගයේ මැලියම්ද, විරේචනය සඳහා ශිරෝවිරේචනය, උදෙසා යොදන්නේය. ලුණු වර්ග, පාර්ථීව ද්‍රව්‍යයෝ ය. මද්යාවර්ග, ආසව, සංයෝගයෝ ය. ගොම ස්වරසය, ගෝමුත්රල, යන මේවා ස්වාභාවික අයුරින්ම යොදන්නේය.
 වාත සංශමන ද්‍රව්‍යයෝ
5.  දේවදාර, සුවඳ කොට්ටම්, කහ ලුණුවරණ, මැඩහඟු , බැවිල, මහබැවිල, කුඹුක්, වඳුරු මෑ, ශල්ලකී, එළපළොල්, අන්දර, කටුකරඬු, මිදිගස්, රසකිඳ, එරඬු, පාෂාණ භේද (කප්පර වල්ලිය), එළවරා, වරා, හාතාවාරිය, සාරන, කතුරුමුරුංගා, වසිර2, අත්තන, සිරිතේක්කු, කැළෑකපු, කහඹිලියා,  පතඟි, ඩෙබර, යව, මහ ඩෙබර, කොල්ළු,  යනාදියද,විදාරිගණ්ධාදී ගණය - සුළුපස් මුල්, මහ පස්මුල්, යන සියල්ලද, සංක්ෂේපයෙන් වාතසංශමන ද්‍රව්‍යයෝ වෙත්.