මොකද මේ කේන්තියෙන් අර්ශස් හැදිලද?

අයෙකුට කේන්ති යන්නේ නම් "මොකද අර්ශස්ද' ඇසීමට තරම් වර්තමාන සමාජයේ බහුල රෝග තත්වයකි. බොහෝ දෙනා ලැජ්ජාව සහ බිය නිසා ප්‍රථිකාර සඳහා යොමු නොවී වේදනා විඳිනු දැක තිබේ. සතුරෙකු යම් පුද්ගලයකුට කෙසේ පීඩා කරන්නේද ඒ හා සමානව නිරතුරුවම පීඩා කරන රෝගයකි.මූලග්ගාය, අරිසස්ගාය යන නම් වලින් හැඳින්වෙන්නේද මෙම රෝගයයි.

ඇත්තට මොකක්ද අර්ශස්?
බොහො අය මළ මඟින් රුධිරය පිට වෙනවා නම් අර්ශස් හැදිලා කියනවා ඒත් මළ මེඟින් රුධිරය පිටවන වෙනත් රෝගද තිබෙනවා. බාහිර අභ්‍යන්තර වශයෙන්, සහජ නිජ වශයෙන්, ආර්ද්‍ර ශුෂ්ක වශයෙන් සහ වාතජ පිත්තජ කඵජ ත්‍රිදෝෂජ රක්තජ සහජ වශයෙන්ද අර්ශස් ප්‍රභේද වලට බෙදීමක් දක්නට ලැබේ. ලිංගය නාසය ග‍ර්භාෂය තැන්හි හ‍ට ගන්නා අංකුරද අර්ශස් නාමයෙන් ගැනිතත් අප විශේෂයෙන්ම මෙහිදී කතා කරන්නේ ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපක්ෂයේම ගුදයෙහි හට ගන්නා අර්ශස් පිළිබඳවයි.
මිනිසාගෙ ගුදයෙහි අභ්‍යන්තරයේ සිට පිළිවෙලින් ප්‍රවාහිණී විසර්ජනී සංචරණී ලෙස ගුද වලි තුනක් පවතින අතර පළමු වලි දෙකෙහි සැදෙන අංකුර අභ්‍යන්තර අර්ශස් ලෙස සැලකේ. අවසන් වලියෙහි සැදෙන අර්ශස් බාහිර අර්ශස් නමි.
ගුද මාර්ගය අවට ප්‍රදේශයට රුධිරය සපයන රුධිර නාල ඉදිමීම හේතුවෙන් ඉහලට රුධිර ගමනට බාධා පැමිණවීමෙන් එම ස්ථාන වල ශිරා ඉදීමීමට ලක් වීමෙන් මෙම තත්වය ඇති වනවා.
අර්ශස් අංකුර සහ මළ බද්ධය නිසා උණුසුම වැඩිවීම නිසා මූලම තදවීම සිදුවේ. රෝගියාට නොරිස්සුම් ගතිය ඇති වන්නේ මෙවැනි අවස්ථාවලදීය. මේ අවස්ථාවේදී කොහිළ අල කැඳට ගිතෙල් දමා රෝගියාට පොවනු ලැබේ.

හැදෙන්නේ කාටද?
බාල තරුන මහළු ඕනෑම අ‍යකුට වැළඳෙන්න පුළුවන්. විශේෂයෙන්ම ව්‍යායාම වලින් තොර අයට, වැඩි වේලාවක් හිඳගෙන රැකියා කරන අයට, දහවල් නිදන්නන්ට, මළ මූත්‍ර වේග දරාගෙන වැඩි වේලාවක් සිටින්නට, මද්‍යසාර පානය කරන්නන්ට,අධික උෂ්ණ ආහාර තෙල් බහුල ආහර වැඩිපුර පාවිච්චි කරන අයට, දිගු කාලිනව මළ බද්ධ‍ය සහිත අයට, අධික තරබාරු අයට, අධික බර උසුලන්නන්ට, ගර්භාෂ ගත ආබාද සහිත අයට,ගැබිණි මව්වරුන් හට අර්ශස් වැළඳීමේ වැඩි අවධානමක් පවතී. වර්ථමානයේ බොහෝ තරුණ පිරිස් රැකියාවන් හේතුවෙන් කාර්‍ය බහුලත්වය නිසාද මෙම තත්වය ඇතිවිය හැකියි. මව්පියන් මෙම රෝගයෙන් පීඩා විදිත් නම් ඔවුන්ගේ දරුවන්ටද අර්ශස් වැළඳෙනු ඇත.

ප්‍රතිකාර තියෙනවාද?
අර්ශස් යැයි සැක කරන මුල් අවධියේම වෙද මහතකු හමු වීමට බිය වන්න එපා. ඉතා සාර්ථකව සම්පූර්ණයෙන්ම සුව කල හැකියි. ආලේප, දුම්, වැටි, තැවිලි සමඟ අභ්‍යන්තර ඔසු යෙදීමෙන් දේශීය වෙදකමින් ඉතා සාර්ථකව සුව කල හැකියි.

අර්ශස් රෝගීන් හට ඖෂධීය කැඳ වර්ග ඉතා ගුණදායක වේ. කොහිළ අල කැඳ, වැල් කොහිළ කැඳ ඉතා සුදුසුයි. රුධිර වහනය පවතී නම් කරල්හැබ කැඳ සුදුසුයි.
කිඩාරම් අල තම්බා දිය හැර ගම්මිරිස්, ලුණු , කහ, පොල්කිරි දමා මතගා කැම ඉතා ගුණදායකයි. ව්‍යංජන ලෙස හීරැස්ස දළු, කිඩාරම් දළු, සාරණ, ගහල දළු, මඩු දළු ආදිය තම්බා දිය හැර සකස් කර ගන්න. ලා වම්බටු, පැපොල්, කෙසෙල්, කොහිල,රත්තම්පලා,සියඹලා දළු, තුඹ දළු ආදියද ඉතා හොඳයි. මෝරු, වෙඬරු,තල, මඩු පිට්ටු, බෙලි, ඉඳුණු පැපොල්, අලිපේර ආදිය මළබද්ධය සහිත විට ගුණැදායකයි.
ලේ යන අර්ශස් රෝගීන්ට මුං ඇට, හීනටි හාල් කැඳ ආදියද ව්‍යාංජන වශයෙන් කූරතම්පලා, රත්තම්පලා, ගොටුකොළ, රතුළූණු, ගෙඳ, අට්ටික්කා ගෙඩි, අලු පුහුල්, මුගුණුවැන්න, කෙහෙල්මුහ, වැටකොලු, ඇඹුල් ඇඹිලිය, කෙහෙල් බඩ, තුඹ දළු ආදිය ඉතා යෝග්‍යයි. බටර්, දිවුල් කිරි, නෙල්ලි ඉෂ්ම, එළකිරි, තල ගුලි, පුහුල් දෝසි, හාතාවාරිය දෝසි, පේර, බෙලි, මුද්දරප්ලම්, කෙකටිය, රට ඉඳි, දෙළුම්, තැඹිළි, කුරුම්බා ඉතා යෝග්‍යයි.
අර්ශස් රෝගයට ඌරු මස් පථ්‍ය යැයි පැවසිය නොහැකි වුවත් බොහෝ අර්ශස් රෝගීන් ඌරු මස් වල ඇති තෙල් සහිත බව නිසා මළ පිටවීම පහසුව උදෙසා ඌරු මස් ආහාරයට ගනී.නමුත් එය නුසුදුසු බව මාගේ අදහසයි. අර්ශස් රෝගීන්ට හරක් මස් නම් කිසි සේත් සුදුසු නොවේ.
අර්ශස් අංකුර පවතී නම් රුධිර වහනය නොවන විටදී කුඹුක් පොතු, අමු කහ, කටරොළු කොළ තැම්බූ ජලය මඳ උණුසුම්ව හෝ මද උණුසුම් ජලයෙහි වාඩිවී සිටින්න.
අර්ශස් ගෙඩි වල ගෑමට පින්න දළු, ගන්සූරිය දළු, පෙනෙළ දළු, මුගුණුවැන්න දළු, කෝමරිකා මද සියල්ල අඹරා ගිතෙල් ස්වපයක් දමා මිශ්‍ර කර ගාන්න.
මළ බද්ධය පවතී නම් අරළු සූකිරි රත්හදුන් කුඩු කර තැබිළි ගෙඩියකට දමා රැයක් පින්නේ තබා උදෑසනම බොන්න.
හොඳින් ජලය පානය කිරීම අනිවාර්‍ය්‍යයි.

තව මොනවාද හොඳ නැත්තේ?
අර්ශස් රෝගීන් හට නිදි වැරීම, අධික වෙහෙසීම, නිරාහාරව සිටීම, ඉතා උෂ්ණාධික ආහාර වන ඉස්සන් දැල්ලන් බලමාලු බල කරවල අන්නාසි අච්චාරු හරක්මස් මත්පැන් කෝපි ආදියද නුසුදුසු ආහාර වේ. මළ මූත්‍ර ආදී වේග දරා සිටීමද නොකල යුතු අතර වැඩි වේලාවක් උත්කුටයෙන් වාඩී වී සිටීමද නොකල යුතුයි. ‍රළු ආසන වල දිගු වේලාවක් එක දිගට හිඳගෙන සිටීමද නොකල යුතුයි. පණු රෝග ඇත්නම් ඒවාට නිසි පරිදි ප්‍රතිකාර ලබා ගත යුතු වේ. දුම් පානය අත් හල යුතුයි.මළ පහ කිරීමේදී තැතම